Baserria eta arkitektura bioklimatikoa lantzeko tresna berria

DBHko laugarren mailan, Teknologia jakintzagaian, arkitektura bioklimatikoa landu behar da. Berau jorratzen hasteko, baserriak aztertzea izan daiteke aukera egoki bat, Euskal Herriko errealitatean oinarritzen baitira.

Baserrien analisi energetikoaren erreferente handia da Ugaitz Gaztelu Onaindia arkitektoa. Bere lanean oinarritu naiz ikasleekin baserrien analisi termikoaren inguruko sarrera bat eskaintzeko. Horrekin batera, eta bere baimenarekin, Ugaitzen dokumentazioa erabili dut simulagailu bat sortzeko ere.

Emaitza da Baserriaren Analisi Termikoaren Simuladorea: gure arbasoen jakituria arkitektonikoa ikasgeletara eramateko web-aplikazio interaktibo bat.

Zer da eta nola funtzionatzen du?

Simuladorea web-aplikazio interaktibo bat da, eta ez du instalaziorik behar. Nabigatzailetik zuzenean, ikasleek baserri baten eredu tridimentsionala arakatu dezakete, bere portaera energetikoaren gakoak ulertzeko. Kontrol-panel sinple baten bidez, hainbat fenomeno bioklimatiko aktibatu eta desaktibatu daitezke, bakoitzak azalpen argi bat duelarik.

Hona hemen arakatu daitezkeen aukerak:

1. Gelen banaketa

Baserrian ez zegoen ezer ausaz jarrita. Botoia sakatzean, kolorez ikus daiteke nola banatzen ziren gelak: hegoaldean, eguzkitsuenean, bizitokia; iparraldean, hotzenaren babesean, korta eta lastategia. Banaketa honek energia aurrezteko zuen garrantzia ulertzeko lehen pausoa da.

2. Inertzia termikoa: harrizko hormen magia

Zergatik ziren baserriko hormak hain lodiak? Aukera honek harrizko perimetro-horma guztiak nabarmentzen ditu, haien inertzia termikoaren garrantzia azpimarratuz. Horma hauek beroa egunez metatu eta gauez askatzen zuten, barneko tenperatura egonkor mantenduz.

3. Eguzkia, berogailu naturala

Baserriaren orientazioa ez zen kasualitatea. Simuladoreak erakusten du nola jotzen duten eguzki-izpiek hegoaldeko fatxadan, neguan beroa eta argia barrura sartzen utziz. Leihoen kokapena ere funtsezkoa zen estrategia honetan.

4. Isolamendua: lastoaren funtzio bikoitza

Kortaren gainean kokatutako lastategiak funtzio bikoitza zuen: animalien pentsua gordetzea eta, are garrantzitsuagoa, isolatzaile natural gisa jokatzea. Aukera honekin, lastategiak animalien beroari nola eusten zion ikus daiteke, teilatutik ihes egin ez zezan.

5. Berotze sistema tradizionalak

Bi sistema nagusi ikus daitezke:

• Animalien beroa: Kortako animaliek sortutako beroak nola egiten zuen gora, lastategiak blokeatu, eta bizitokirantz nola bideratzen zen erakusten du animazio batek. Benetako “koltxoi termiko” bat!
• Sukaldeko behe sua: Sukaldea zen baserriko bihotza. Bertako beheko suak sortutako beroa nola zabaltzen zen ikus daiteke, lehenik sukaldea eta ondoren goiko solairuak berotuz.

Ebaluatu ikasitakoa: galdetegia

Simulazioarekin esperimentatu ondoren, ikasleek beren ezagutzak proban jar ditzakete. Tresnak 10 galderako test bat dakar, dokumentuan oinarritutako galdera zehatzekin. Ikasitako kontzeptuak finkatzeko modu bikaina da!

Probatu eta zabaldu!

Tresna hau hainbat jakintzagaitan erabiltzeko baliabidea izan daiteke. Ondarea eta zientzia modu praktikoan lotzeko aukera ematen du.

Hemen duzu Baserriaren Analisi Termikoa egiten duen ikasleentzako simulagailua:

https://labur.eus/baserriarenanalisia

Animatu zaitez probatzera eta zure ikasleekin partekatzera!