Gaurkoan Micro:bit fundazioak sortutako bost ikasgaiko sorta baten lehenengo unitatea argitaratuko dugu. Ikasgai hauek Aitortu-PartekatuBerdin 4.0 Nazioartekoa (CC BY-SA 4.0) lizentziapean daude.
9-10 urte bitarteko ikasleei zuzenduta daude ikasgaiak eta ikasleek datuen inguruko hainbat gauza ikasiko dituzte hainbat jardueren bidez.
Ikasgai hauetako batzuetan Micro:bit plaka fisikoa ere erabiliko da, nahiz eta simulagailua ere erabil daitekeen.
Unitateak 60 minutu inguruko bost ikasgai ditu:
- Datuak ulertu, lokalizatu eta erabiltzeari buruzko ikerketa ikasgaia
- Micro:bit-en sentsoreak arakatzen
- Jarduera desentxufatua sentsoreekin gailuak diseinatzen
- Algoritmoetan eta programetan sentsoreak erabiltzen
- Laguntzaile digitalak programatzea
Bagoaz ba, lehenengo unitatearekin:
Zer dira datuak?
1. Sarrera
Ikasleek datuei buruz ikasiko dute beraiek aukeratzen duten pertsonaia bati buruzko datuak ikertuz eta datuak taldekatzeko moduak aztertuz. Haiei buruz eduki litezkeen datuak kontuan hartuko dituzte eta erakundeek datuen erabilera okerren adibideak aztertuko dituzte.
2. Ikaskuntzaren helburuak
- Datuak zer diren ulertzea
- Datuak sailkatzea
- Datuak erabiltzeko moduak identifikatzea
3. Beharko duzuna
Deskarga daitezkeen baliabideak:
- Ikasgaiaren plana
- Ikasgaien diapositibak
- Ikasleen esku-orriak
- Nork izan ditzake nire datuak?
- Datuen adibideak
4. Beste baliabide batzuk:
Diapositibak, termino eta baldintzen inprimaketak aplikazio edo webgune ezagunetik (aukerakoa)
5. Ikasgaiaren plana
Sarrera: Nor naiz ni? (10 minutu)
Eman ikasleei 16. diapositibaren inprimaketak . Azaldu irudiak haiek aukeratutako pertsona ospetsu bat irudikatzen duela eta binaka lan egingo dutela pertsonaiari buruzko datuak irudiaren inguruan jartzeko ( 4. diapositiba ).
Iradokizunak egin pertsona horri buruz zer informazio gorde dezaketen jakiteko. Adibideak izan daitezke: izena, adina, jaioterria, jaioteguna, altuera, kolore gogokoena (ikus 17. diapositibako adibide osatua ).
Eman ikasleei aukeratutako pertsonari buruzko informazioa sarean ikertzeko denbora. Gogoratu ikasleei praktika ona dela interneteko informazioaren fidagarritasuna egiaztatzea hainbat iturri egiaztatuz, informazio bera ematen den ikusteko.
Erakutsi 4. diapositiba eta eman inprimatutako kopiak, ikasleei gehitu beharreko informazioren bat gogorazi, eta animatu informazio osagarria identifikatzen.
Ikasleek informazio nahikoa bildu ondoren, gonbida itzazu informazioa klasearekin partekatzera eta gonbidatu beste batzuk pertsonaia nor den asmatzera.
- Zer dira datuak? (20 minutu)
Erabili 5. diapositiba ikasleei azaltzeko horrelako gertakariak ordenagailuek gordetzen dituztenean datu deitzen zaiela. Ezarri datuak askotan bi zatiz osatuta daudela: izena (berdin geratzen dena) eta balioa (aldatua izan daitekeena). Azaldu hori pertsona ospetsuari buruzko informazioan izena eta balioak identifikatuz (jaiotze data (izena), 1987ko otsailaren 23a (balioa)).
Utzi ikasleei ezagutza hori finkatzen, datuen izen eta balioei buruzko galderak eginez.
- Zer balio dute jaioterria izena duten datuek?
- Nola izan liteke pizza balioa duen datuaren izena?
Erabili 6. diapositibako taula datu-izenen eta datu-balioen adibideak erregistratzeko.
Azaldu datuak taldeka sailka daitezkeela. Eskatu ikasleei haiek sortutako datuak aztertzeko eta taldekideekin eztabaidatu dezaten (7. diapositiba).
Egin iradokizunak, hitzetan eta zenbakitan eta berdin mantentzen diren datuetan eta alda daitezkeen datuetan ordena daitezkeela azaldu aurretik. Taldekatzeko modu bakoitza eztabaidatzerakoan, eskatu ikasleei adibideak identifikatzeko (kopuruak: adina, altuera, anai-arreba kopurua; hitzak: jaioterria; kolore gogokoena, janari gogokoena – berdin jarraitu: jaioterria, jaiotze data, alda daiteke: adina, janari gogokoena, helbidea).
Erabili 8. diapositiba Carroll diagrama bat bistaratzeko. Eskatu ikasleei datu motak nola ordenatu eta nola erabili azaltzeko. Eztabaidatu non jarriko liratekeen datuen adibide batzuk (jaiotze data, adina, jaioterria, bisitatutako azken hiria). Eman ikasleei diapositibaren kopia bana eta eskatu bere bikotearekin lan egiteko bere pertsona ospetsuaren datuak Carroll diagraman kokatuz.
Azaldu ikasleei ikastetxeak haiei buruzko datuak gordetzen dituela ( 9. diapositiba ). Gonbidatu ikasleak ikastetxeak zer datu behar dituen pentsatzera, klasean eztabaidatu aurretik eta ikastetxeak gordetzen dituen datu motak identifikatu aurretik (adibidez, izena, helbidea, adina, informazio medikoa, alergiak) eta ikasleek pentsa dezatela zergatik behar dituen ikastetxeak datu horiek.
Gonbidatu ikasleak iradokizunak egitera, haiei buruzko datuak nork izan ditzakeen eta zein datu izan daitezkeen jakiteko (medikuen kontsultategia: informazio medikoa, errezetak, ebakuntzak; kirol taldea: adina, helbidea). Adibide bakoitzerako identifikatu zergatik behar diren datu horiek.
Galdetu ikasleei ea denda-txartelak dituzten, dendak edo edukia erosteko edo deskargatzeko lineako edozein kontutarako (adibidez, joko-dendako txartela, PS4 plus kontuak, Xbox Live kontuak, Claire’s osagarriak eta abar izan daitezke).
Gonbidatu ikasleak hausnartzera, denda/webgune hauek haiei buruz eduki ditzaketen datu-motari buruz eta horiek nola erabil daitezkeen (iragarkiak bideratu, harpidetzak berritzeko epean gogorarazi – 10. diapositiba ).
Eman ikasleei ‘Nork izan ditzake nire datuak?’ fitxa eta ‘datuen izena’ orria ( 11. diapositiba ). Eman ikasleei fitxak osatzeko binaka lan egiteko, erakundeek haiei buruz izan ditzaketen datuak eta erakundeak datu horiek gordetzeko izan ditzakeen arrazoiak identifikatuz. Eztabaidatu haien erantzunak klasean.
- Nola biltzen dira datuak? (10 minutu)
Egiaztatu ikastetxeak ikasleei buruzko datu guztiak jasotzen dituela gurasoei/tutoreei eskatuz, Internet bidezko teknologiek datu horiek jasotzen dituzten bitartean euren gailua erabiltzeko baldintzak markatzen ditugunean ( 12. eta 13. diapositibak ).
Erakutsi zure klasean ezaguna den aplikazio edo webgune baten zehaztapenak eta baldintzak erakusten dituen web-orri bat. Azpimarratu ikasleei onartzeko aukera ematen dutenean, baldintzen puntu guztiak onartzen ari direla.
Gonbidatu ikasleak iradokizunak egitera, Internetera konektatuta dauden etxeko tresnen inguruan. Aipatu ikasleei teknologia berrienak, hala nola erlojuak, kamerak, laguntzaile digitalak (adib. Alexa, Google Home, etab.), berogailu zentral sistemak (adib. Hive).
Azaldu gailu hauek erabiltzen ditugunean guri buruzko datuak biltzen dituztela eta eztabaidatu Alexari eskatzen diogun informazio motak publizitatea bideratzeko erabil daitekeela.
Erabili 14. diapositibako esteka enpresa batek erabiltzaileen datuak bildu eta gaizki erabili dituen adibide bat partekatzeko. Gonbidatu ikasleak topatu dituzten beste adibide batzuk partekatzera.
Nahi baduzu, erabili 15. diapositiba ikasgaiaren ikaskuntza-emaitzak berrikusteko.
- Luzapen ideiak
Ikasleek informazio-kartelak ikertu eta ekoitzi ditzakete ikastetxean zehar erakusteko, beste haurrei euren datuei dagozkien eskubideen berri emateko.
- Bereizpena
Laguntza
Eman ikasleei datuen adibideak ordenatzeko, “datuen adibideak” laguntza-orriarekin .
Luzatu eta erronka
Ikasleei erronka bat proposatu ahal zaie, erakusteko euren datuak erakundeek nola erabil ditzaketen eskatuz, datuen erabilera positiboa eta negatiboa identifikatuz.
Ebaluatzeko aukerak
Ikasleek datu-moten ulermenaren ebaluazio informala egin daiteke eta binakako jardueren bidez nola lan egin duten taldeka.
Ebaluazio formalagoa nahi izanez gero, ikasleen fitxak eta haien datuak besteek nola erabil ditzaketen inguruko fitxak ebaluatuko ditugu.
